Maritieme Proeftuin Innovatie

Op initiatief van de Vereniging Werkgevers Drechtsteden wordt in juni met de Proeftuin Maritieme Innovatie, een in het oogspringend project, gestart. Het driejarige programma heeft tot doel om de economische positie van bedrijven die werkzaam zijn in het maritieme cluster in de regio Drechtsteden, te versterken door collectieve innovatieprojecten, zoveel mogelijk samen met studenten van MBO, HBO, universiteit en kennisinstellingen te initiëren en uit te voeren.

Het projectmanagement wordt uitgevoerd door HME. Stichting Projecten Binnenvaart (SPB) en Vereniging Scheepsbouw Nederland ondersteunen dit initiatief. Participerende onderwijsinstellingen zijn het ROC Da Vinci College (Dordrecht), inHolland Scheepsbouw, (Delft), het STC, (Rotterdam) en de Hogeschool Rotterdam (Rotterdam). Op dit moment loopt er in Brussel een subsidieaanvraag bij het Europees Fonds Regionale Ontwikkeling (EFRO).

Maar is de maritieme sector in Nederland dan nog niet innovatief genoeg? Voorzitter Teun Muller van de Vereniging Werkgevers Drechtsteden: "Eigenlijk niet. Er mist een stukje kennisoverdracht. En dat geldt met name voor het midden- en kleinbedrijf (MKB). De grote jongens in de maritieme sector hebben hun zaakjes wel goed voor elkaar. De Proeftuin Maritieme Innovatie heeft een tweeledige functie. Dat is kennisoverdracht naar scholen en naar het bedrijfsleven toe. Naar onze mening kunnen opleidingen iets betekenen in het innovatieve gedeelte van het bedrijfsleven. Het bedrijfsleven profiteert op zijn beurt van de leerling. In de Proeftuin Maritieme Innovatie is het de bedoeling dat er een stevige koppeling gaat plaatsvinden tussen het bedrijfsleven en het onderwijs. Aan de bovenkant krijg je dan te maken met de wisselwerking van innovatieve ideeën en aan de onderkant zorg je er voor dat jongeren weer interesse krijgen voor een beroep in de scheepsbouw en scheepvaart. Deze sectoren kampen met een enorm tekort aan goed gekwalificeerd personeel. Het werken in deze sectoren behoort krom gezegd in de huidige tijd nou niet echt toch de sexy beroepen. De scheepsbouw is in onze ogen letterlijk niet meer zichtbaar en heeft een oud imago van vies werk, te weinig betaald krijgen en ongezond werk in afgesloten ruimten. Verder is het een feit dat studenten in het onderwijs te weinig kennismaken met het technische bedrijfsleven. Met andere woorden: er is sprake van een mismatch tussen het bedrijfsleven en het onderwijs."

Doelstellingen

De Vereniging Werkgevers Drechtsteden, wil dat er drie soorten projecten worden uitgevoerd; twee of meer bedrijven gaan gezamenlijk aan een collectief innovatief project werken, twee of meer bedrijven die samen met een (of meerdere) kennisinstellingen met een innovatief project aan de slag gaan, een bedrijf die met een of meerdere kennisinstellingen aan een innovatief project gaat werken. Muller vervolgt: "De uitvoering van de projecten vindt plaats door thema- aanjagers. Zij komen zoveel mogelijk uit de brancheorganisaties van het maritieme cluster. Hiervoor is bewust gekozen omdat de brancheorganisaties hun eigen sector goed kennen en dus weten wat er precies speelt. De thema-aanjager heeft de vrijheid om invulling te geven aan de individuele innovatiewens van de bedrijven (bottom up projecten) als vanuit bijvoorbeeld de overheid (bottom down projecten). De vier thema-aanjagers hebben verschillende taken. De belangrijkste taken zijn het matchen van bedrijven onderling en aan onderwijsinstellingen, maar ook het wegnemen van zoveel mogelijk administratieve lasten. Zo stemmen zij de projectvorderingen met de diverse partijen af, ze schrijven de projectplannen en vragen zij indien gewenst subsidies aan. Door bijvoorbeeld (thematische) workshops te organiseren willen wij deze projectideeën initiëren.

Innovatie is het sleutelwoord

Muller: "De projecten zijn allemaal gebaseerd op een business case. Innovatie is hierbij het sleutelwoord, want het gezamenlijk uitvoeren van nieuwe ideeën, kan leiden tot nieuwe producten, processen en markten zowel binnen organisaties als daarbuiten. Bij het proces van innovatie draait het er om, om zaken op een nieuwe en op een zo mogelijk betere manier aan te pakken. De aard van de innovatie is voor ieder bedrijf anders en heeft tot doel om de economische positie van bedrijven te versterken. Na het voltooien van het project, gaat de uitstraling en voorbeeldfunctie van de Proeftuin Maritieme Innovatie worden gebruikt om ook andere segmenten van het maritieme cluster te stimuleren tot het uitvoeren van innovatieve projecten."

Inschakelen MKB

"De focus bij de Proeftuin Maritieme Innovatie ligt op het inschakelen van het MKB in het maritieme cluster en daar verstaan wij onder: de binnenvaart, zeevaart, havens, logistieke bedrijven, maritieme dienstverlening, scheepsbouw, maritieme toeleveranciers, die actief zijn in regio Drechtsteden. Hieronder vallen onder andere de plaatsen Alblasserdam, Dordrecht, Hendrik Ido Ambacht, Papendrecht, Sliedrecht, Zwijndrecht, Gorinchem, Hardinxveld Giessendam, Nieuw-Lekkerland en Werkendam. Bedrijven buiten deze regio sluiten wij niet uit om ook deel te nemen", zegt de voorzitter van Vereniging Werkgevers Drechtsteden.

Studenten

In de Proeftuin Maritieme Innovatie, worden studenten van maritiem gerelateerde MBO, HBO en universitaire opleidingen zoveel mogelijk gekoppeld aan innovatieve projecten uit het bedrijfsleven. Muller: "Daarnaast gaan Scheepsbouw Nederland en de Stichting Projecten Binnenvaart (SPB) samenwerken met kennisinstellingen waar bedrijven uit het maritieme cluster onderzoeken kunnen laten uitvoeren."

Het financiële plaatje

Diverse partijen dragen hun financiële steentje bij om de Proeftuin Maritieme Innovatie van start te laten gaan. Op dit moment loopt er in Brussel een subsidieaanvraag bij het Europees Fonds Regionale Ontwikkeling (EFRO). Naar verwachting stort dit fonds samen met het Rijk 750.000 euro. De Drechtsteden legt 300.000 euro op tafel, de Provincie Zuid-Holland komt met 150.000 euro over de brug, terwijl de deelnemende partijen voor de resterende 300.000 euro getekend hebben. In totaal bedraagt de begroting voor het driejarige project 1.500.000 euro.

Enthousiast

Rein Meester is directeur Leerparkontwikkeling en in die functie is hij verbonden aan het College van Bestuur van ROC Da Vinci en directieraad Gemeente Dordrecht. "De Proeftuin Maritieme Innovatie biedt het ROC Da Vinci College goede mogelijkheden om in het onderwijs te werken met concrete opdrachten vanuit het bedrijfsleven. Het maritieme bedrijfsleven is sterk vertegenwoordigd in de regio Drechtsteden/ Rijnmond. De opleiding Technologie leidt veel toekomstig arbeidspotentieel op. Door samenwerking wordt niet alleen gebouwd aan een sterkere relatie, maar worden ook nieuwe competenties ontwikkeld. De Proeftuin Maritieme Innovatie is overigens ook betrokken bij de ontwikkeling van de Duurzaamheidsfabriek hier op het Leerpark in Dordrecht."

"Wij doen graag mee aan de Proeftuin Maritieme Innovatie", vertelt Alco Weeke. Hij is afdelingsdirecteur van de Hogeschool voor de Zeevaart dat onderdeel uitmaakt van het Scheepvaart- en Transport College in Rotterdam. Weeke: "De STC Group heeft afstuderen in het curriculum staan. In de Proeftuin krijgen studenten een platform om af te studeren doormiddel van toegepast onderzoek. De Proeftuin Maritieme Innovatie, is naar onze mening een uitstekende gelegenheid om het onderwijs in de maritieme sector en het bedrijfsleven met elkaar in contact te laten treden. Vaak is het zo dat iedereen maar wat roept. Nu wordt er daadwerkelijk een innovatief project opgestart en daar zijn wij erg content mee."

Regionaal belang

Het Bureau Drechtsteden ondersteunt het bestuur van de zes gemeenten in de regio Drechtsteden op bestuurlijk vlak en behartigt de regiobelangen. Met betrekking tot de Proeftuin Maritieme Innovatie vervult het Bureau Drechtsteden de rol van programmacoördinator. Jaap de Jong: "Met de Proeftuin Maritieme Innovatie hopen wij dat de concurrentiepositie van de maritieme sector in de regio Drechtsteden wordt versterkt. Van oudsher is deze regio hierin bijzonder sterk vertegenwoordigd en dat willen wij in de toekomst graag zo houden."

Profiteren

Tot slot onderstreept Teun Muller ook het regionale belang dat de Regio Drechtsteden heeft bij het slagen van de Proeftuin Maritieme Innovatie. "De regio Drechtsteden is op een unieke plaats in Nederland gelegen in een knooppunt van water-,spoor- en rijkswegen. Van een natuurlijke rijkdom als de waterwegen moet je optimaal gebruik blijven maken. Het vervoer van goederen per spoor en via de weg heeft zo langzamerhand zijn maximale capaciteit bereikt. Dit is gelukkig niet het geval voor het binnenvaartvervoer. Als de economie straks weer als een tierelier draait, kan de binnenvaartsector hier op volle toeren van profiteren. Nederland heeft de grootste binnenvaartvloot van Europa. En als het om baggeren gaat en de technologie die daar bij hoort, want een baggerschip is één grote berg elektronica, bevindt Nederland zich in de absolute wereldtop. Met de Proeftuin Maritieme Innovatie wordt het kennisniveau van alle partijen die deelnemen opgeschaald. Hier kunnen ze in de lagelonenlanden niet tegenop. Qua scheepsbouw is Nederland heel sterk in de nichemarkten en die positie wordt met de Proeftuin Maritieme Innovatie alleen maar sterker. Hier ben ik echt van overtuigd."